یادگیری از سنگهای رای در جزیره یاپ
یکی از جالب ترین سیستمهای پولی باستانی استفاده از سنگهای رای (Rai) در جزیره یاپ (Yap بخشی از میکرونزی) بود.
مردم یاپ از سنگهای بزرگ و سنگین – به قطرِ تا ۱۲ فوت – با سوراخی در مرکز بهعنوان واحد پول خود استفاده میکردند، زیرا بهدلیل کمیاب بودن و دشواری تهیه آنها از جزایر همسایه. برای ارسال سنگهای رای به یاپ از طریق قایقها و قایقرانی، اغلب به صدها نفر نیاز بود، به این معنی که تقریباً غیرممکن بود که کسی بتواند به سرعت عرضه را افزایش دهد.
برای قرنها، از سنگهای رای به عنوان پول سالم استفاده میشد. سنگهای رای که در یک مکان مرکزی که همه به آن دسترسی داشتند، قرار گرفتند و تنها بهعنوانِ به رسمیت شناختن مالکیت و نه مالکیت (از آنجایی که حمل آنها غیرممکن بود) مبادله شدند.
این سیستم پولی برای قرنها به خوبی کار میکرد. اما در سال ۱۸۷۱، یک آمریکایی ایرلندی به نام دیوید اوکیف به ساحل رفت و فرصت تجاری بزرگی را در تولید روغن نارگیل که از نارگیلهای فراوان جزیره تهیه میشد، دید. او متوجه شد که مردم یاپس هیچ علاقهای به پول خارجی ندارند، بنابراین به جزیره نزدیک پالائو رفت و در آنجا از ابزار مدرن و مواد منفجره برای تهیه چندین سنگ رای بزرگ برای بازگرداندن به یاپ استفاده کرد.
با این حال، ارزش سنگهای رای بر اساس فرمول پیچیدهای از اندازه، تاریخچه، کیفیت و تعداد تلفات جانی ناشی از کارِ تهیه این سنگها محاسبه میشد. به زبان ساده، آنها ارزش داشتند زیرا به دست آوردن آنها دشوار بود. سنگهای رایِ اوکیف به راحتی و بدون توجه به سنت به دست آمد و متأسفانه اغلب اهالی یاپ مفاهیم کمبود و پول سالم را درک نمیکردند، بنابراین آنها با خوشحالی این سنگهای دروغین را پذیرفتند، که در نهایت به دلیل فراوانیِ این سنگ در جزیره، منجر به از بین رفتن رای به عنوان ارز معتبری شد که در گذشته بود.
اَبَر تورم مدرن
با نگاهی به نمونههای مدرن چاپ گزاف و بی رویۀ پول در کشورهایی مانند ونزوئلا و زیمبابوه، میبینیم که یک داستان مدرن از تورم شدید یا همان «اَبَر تورم» در حال وقوع است. اگر بخواهیم از تاریخ درس بگیریم، باید راهحلهای کارآمدی برای آسیبپذیریهایی که ارزهای قبلی، قربانیِ آن شدهاند، بیابیم. اما به جای نگرانیِ زیاد در مورد چیزهایی که نمیتوانیم در فیات (Fiat پول با پشتوانه دولت) تغییر دهیم، میتوانیم به دنبال راه حلهای واقعی باشیم.
ونزوئلا به عنوان یک مطالعه موردی
در کنفرانس بیتکوین در سال ۲۰۲۱، زباله دانی پر از بولیوار ونزوئلا بود که تقریباً همه بی ارزش بودند. اگرچه داستان بسیار پیچیدهتر است اما مختصر اینکه بولیوار ارزش خود را به شدت از دست میدهد. تصور کنید یک روز برای یک فنجان قهوه ۵ دلار میپردازید و یک سال بعد صدها و هزاران دلار اسکناس را در داخل یک زباله دان میبینید زیرا دیگر کاربردی ندارند.
ممکن است این یک واقعیت دور از ذهن و سیاه نمایی به نظر برسد، اما از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۹، تورم بولیوار به نزدیک به ۵۴,۰۰۰,۰۰۰ درصد رسیده است که صنایع دستیِ اوریگامیِ ساخته شده از اسکناسها را ارزشمندتر از خود اسکناس میکند! برای خرید یک قرص نان یا یک گالن شیر با پول نقد، باید چرخ دستیهای پر از اسکناسهای انباشته را تا فروشگاه محلی خود هل دهید! کار به اینجا ختم نمیشود؛ در یک اقتصاد فوق تورمی، این قیمتها روزانه (یا حتی ساعتی) تغییر میکنند.
ضد تورم
در حالی که بسیاری ادعا میکنند که «این هرگز برای دلار آمریکا اتفاق نمی افتد»، من میگویم هرگز نگو هرگز. در رابطه با سایر ارزهای فیات، دلار آمریکا بسیار مناسب است. اما در مقایسه با بیتکوین، فقط یک بمب ساعتی با شمارش معکوس طولانی تر است. در حالی که ممکن است آمریکا آخرین کشوری باشد که سقوط میکند، اما ثابت میکند که چگونه ثبات فیات ریشه در قدرت و فساد دارد. از طریق جنگ، تحریمها، تسلط بر بازار و فساد، آمریکا همه مردم جهان را به ثبات دلار و دولت مرکزی خود وابسته کرده است. اما کشورها کم کم متوجه میشوند که باید به نوعی پول سالم تر روز آورند.
در ۷ سپتامبر ۲۰۲۱، السالوادور اولین کشوری بود که بیتکوین را به عنوان ارز قانونی به طور رسمی پذیرفت. در حالی که بسیاری در مورد چگونگی انجام این کار تردید دارند (از آنجایی که بیتکوین هنوز در مراحل اولیه پذیرش و ثبات خود است)، بسیاری دیگر امیدوار هستند. اگر دولت السالوادور دچار فساد شود، شهروندان آن میتوانند ثروت خود را حفظ کنند، بدون اینکه پس اندازشان از بین برود. این چیزی است که بسیاری از مردم در ترکیه، لبنان، افغانستان و سایر کشورهای بی ثبات فقط میتوانند برای آن دعا کنند.
من فقط امیدوارم تا حد امکان بسیاری از این افراد بتوانند ارزش بیتکوین را کشف کنند و متوجه شوند که راه حلی وجود دارد. به جای تلاش برای حمل جواهرات و طلا به آن سوی مرزها، اکنون فقط به یک عبارت یادآور ساده ذخیره شده در حافظه خود نیاز دارد تا به ثروت خود دسترسی داشته باشد و آن را انتقال دهد.
ما در مبارزات خود برای عدالت راه درازی را پیمودهایم، اما زمان آن فرا رسیده است که پردهها را باز کنیم و ببینیم که بیتکوین چگونه میتواند به ما کمک کند آزادیهای خود را یک بار برای همیشه به دست آوریم. شما برخلاف گذشتگان، اکنون کنترل کامل و مستقلی بر ثروت خود دارید.
قبلاً ما فقط میتوانستیم رویای چیزهایی غیرممکن را داشته باشیم. اما اکنون، ما بیتکوین را داریم. بیتکوین شکل جدیدی از پول است که مشکلات مربوط به کاهش ارزش پول را حل میکند. در گام ۶ از گامهای آموزشیِ ۲۱ گانۀ کریپتو منتور، سقف عرضه ثابت بیتکوین را بررسی میکنم و میآموزیم که چرا بیتکوین هرگز قدرت خرید خود را مانند هر پول دیگری از دست نمیدهد.