چهره‌پردازی با هوش مصنوعی
مراقب اپ‌ها، فیلترها و پلاگین‌های چهره‌پرداز باشید
اگر به شما بگویم که عکس‌ها، ویدئوهای سلفی و چهره‌های شما به چهره‌پردازی توسط هوش مصنوعی کمک می‌کند به خودتان افتخار می‌کنید یا به شدت مضطرب می‌شوید؟
تابحال از اپ‌ها، فیلترها یا افزونه‌های چهره‌پرداز استفاده کرده‌اید؟ منظورم اپ‌هایی شبیه به اسنپ‌چت (Snapchat)، تیک‌تاک (TikTok)، یا حتی بخش فیلترهای استوری و تماس تصویریِ اینستاگرام یا موارد مشابه دیگر است.
به کمک این اپلیکیشن‌ها یا ابزارهای درون‌برنامه‌ای، می‌توانید چهره خود را به روشهای مختلف پردازش کنید. یعنی تغییراتی را در تصویر چهره خود اعمال کنید. یا عناصری نظیر گوش خرگوش، بینی سگ، رژ لب یا حتی دهانی پر از آتش اژدها یا رنگین‌کمان را به صورت خود اضافه نمایید. با این کار می‌توانید لحظاتی شاد و مفرح را برای خود و البته مخاطبان خود فراهم آورید.
جذابیت فیلترهای چهره مخصوصاً بین نوجوانانِ نسلِ زِد (افرادی که هنگام تولد، شبکه‌های اجتماعی نظیر اینستاگرام وجود داشته) به حدی است که شرکت‌های بزرگ و کوچک، نرم‌افزارها و وب‌سایت‌های بیشماری در این زمینه ساخته‌اند. در این اپ‌ها شما ابتدا باید یک عکس یا ویدئوی سلفی از خودتان ضبط کنید یا در حین تماسی تصویری باشید. سپس منتظر انواع مختلفی از تصاویر روتوش شدهٔ خود بمانید. برخی از این اپ‌ها به کمک هوش‌مصنوعی به شما امکان می‌دهند که تصویر خود را جوان‌تر یا پیرتر کنید! حتی می‌توانید رنگ پوست یا مدل موی خود را نیز تغییر دهید!
تشخیص زیبایی چهره توسط هوش مصنوعی!
هوش مصنوعی می‌تواند از طریق ارزیابی عکس‌العمل و فیدبَکِ مخاطبان، ایموجی‌ها، اَنیموجی‌ها، لایک‌ها و مخصوصاً توصیف‌هایی که مردم در کامنت‌ها می‌نویسند پی ببرد که آیا مردم از فیلتر مورد استفاده روی چهرهٔ کاربر، راضی هستند یا خیر!
البته از دیدگاه من، همه زیبا هستیم و چیدمان عناصر صورت انسان توسط خالقش به بهترین شکل ممکن انجام شده. اما در نگاهی عمومی به مقوله زیبایی ممکن است مردم، برخی چهره‌ها را زیباتر از برخی دیگر بدانند. درهرحال هوش‌مصنوعی یاد می‌گیرد کدام چهره‌ها با چه ویژگی‌هایی از دید عموم زیباتر یا جذاب‌تر به نظر می‌رسند. اطلاعاتی که هوش مصنوعی در طی زمان به دست می‌آورد بسیار ارزشمند و قیمتی است. فکر می‌کنید شرکت‌های تولید لوازم آرایشی و بهداشتی و برندهای مطرح مد و فشن تمایل ندارند بابت چنین اطلاعات و آمار و ارقامی، پول خوبی بدهند؟ شرکت‌های نامبرده، به کمک این اطلاعات می‌توانند روندها و ترندهای مورد علاقه مردم را کشف و محصولات و خدمات هدفمند و متناسب با سلیقه مشتریان طراحی نمایند.
مقررات مربوط به پردازش چهره
در زمانی که نگرانی‌ها در مورد فناوری پیشرفته فیلترها (که به طور فزاینده‌ای غیرقابل شناسایی می‌شوند) افزایش پیدا کرده‌است، به نظر می‌رسد وضع قانون در مورد استفاده از فیلترها کمک‌کننده باشد. شرکت Dove در تحقیقات خود نشان داد که ۵۰ درصد از دختران معتقدند که بدون ویرایش عکس به اندازه کافی خوب به نظر نمی‌رسند.
اما، کارشناسان در گذشته هشدار داده‌اند که صرفاً استفاده از عناوینی نظیر «روتوش‌شده» یا «دارای فیلتر»، لزوماً بیننده را از تمایل به دستیابی به آن ظاهری که می‌بیند باز نمی‌دارد.
در واقع، مطالعه‌ای توسط دانشگاه وارویک (Warwick) نشان داد که نشانه‌گذاریِ عکس‌های مدل‌ها و اینفلوئنسرها تحت عنوان «بهبود یافته» یا «دستکاری‌شده» در واقع میل ما را برای تقلید از ظاهر آنها افزایش می‌دهد.
این مقاله می‌گوید: «آنطور که انتظار و امید می‌رود، جلب توجه به تصاویر دیجیتالِ تغییر یافته نمی‌تواند آرزوی دستیابی به ایده‌آل‌های زیبایی معاصر را کاهش دهد.»
ایده‌آل‌های زیبایی را نمی‌توان به راحتی با مداخلات قانونی یا فنی به چالش کشید. مردم این ایده‌آل‌ها را که حامل معنا و ارزش هستند به صورت فرهنگی می‌سازند.
بدون اجازه و بدون اطلاع
از طرفی دیگر، اگر ارتباط اینترنتِ گوشی موبایل شما قطع باشد، برخی از این اپ‌ها کار نمی‌کنند. به عبارت دیگر، تعدادی از اپ‌های چهره‌پردازی با هوش مصنوعی، برای اعمال تغییرات و فیلترهای مختلف، نیاز دارند تا ابتدا عکس شما را به سِروِرِ وبسایت خود ارسال نمایند. سپس هوش مصنوعی عکس‌ها را ویرایش کرده و آنها را به شما نمایش می‌دهد.
آینده پردازش چهره
در آینده، این اپ‌ها و سرویس‌ها، امکان اسکن سه‌بعدی از صورت شما برای نشاندن روی صورتِ آواتار شما در متاورس را هم فراهم خواهند کرد. اسکن صورت به شکل سه‌بعدی، فناوریِ تازه‌ای نیست. گوشی موبایل اپل سال‌هاست مجهز به سنسورهای لیزری (LiDAR) است و به کمک آن و البته هوش مصنوعی، اجازه باز کردن قفل صفحه نمایش گوشی موبایل را به کاربرانش می‌دهد (Face ID). اگر گوشی موبایل مجهز به LiDAR دارید می‌توانید اپلیکیشن‌های مربوطه نظیر Polycam یا 3D Scanner را نصب کنید. سپس با کمی حوصله و دقت، تصویر سه‌بعدی صورت خود یا هر چیز دیگر در اطراف را اسکن و روی گوشی ذخیره نمائید. یکی از کاربردهای خیلی خاصِ چنین اسکن‌هایی در فیلم‌های «مأموریت غیر ممکن» با بازی هنرمندانهٔ تام کروز، بارها و بارها به نمایش گذاشته شده!
سوالات مهم در مورد اپ‌های اسکن سه‌بعدی و چهره‌پردازی با هوش مصنوعی
- آیا تاکنون مبلغی به این اپ‌ها بابت چنین خدمات جذابی پرداخت کرده‌اید؟
- چرا این اپلیکیشن‌ها رایگان هستند؟
- محل درآمد یا سودآوری این اپ‌ها کجاست؟
- طراحی و توسعه چنین سرویس‌ها یا اپلیکیشن‌هایی چقدر هزینه دارد؟
پاسخهای متعدد و گاهی متفاوت از ذهن همگی ما گذر خواهد کرد. اما پاسخ‌ها هرچه باشند باید مراقب باشیم. زیرا ممکن است این نرم‌افزارها بدون آنکه بدانید یا بدون مجوز شما، تصاویرِ ثبت و ضبط شده از چهره شما را با دیگر وبسایت‌ها، سرویس‌ها یا اپ‌های هوش مصنوعی به اشتراک بگذارند. یکی از کاربردهایی که چنین عکس‌هایی دارند، تغذیه و خوراک یادگیری ماشین و هوش مصنوعی است.
هوش مصنوعی به کمک علم یادگیری ماشین و یادگیری عمیق می‌تواند از داده‌‌ها و اطلاعاتی که در دنیا وجود دارد یاد بگیرد که چگونه تصویر صورت یک انسان را خلق کند.
به ادعای مقاله نیویورک تایمز همه چهره‌های بالا را هوش مصنوعی تولید کرده‌است! اما خوراک اطلاعات مورد نیاز سرویس‌های هوش مصنوعیِ پردازشگر چهره کجا یافت می‌شود؟ بله درست پاسخ دادید، روی صورت‌های خودمان!
شرکت‌های فعال در زمینه پردازش چهره معمولاً تصاویر صورت اشخاص را از طریق فراخوان عمومی، از مردم دنیا دریافت نمی‌کنند. در عوض، ممکن است عکس‌ها، اسکن‌های سه‌بعدی یا ویدئوهای جمع‌آوری شده در اپ‌های چهره‌پرداز و اپ‌های اسکن سه‌بعدی را بخرند و خوراک هوش مصنوعی خود را تامین نمایند. در روشی دیگر، ممکن است این شرکت‌ها خودشان اقدام به توسعه و انتشار چنین اپ‌هایی تحت نام‌هایی به‌ظاهر نامرتبط با نام خود نمایند!
از سویی دیگر، سرویس‌های امنیتی و اطلاعاتی کشورهای مختلف نیز ممکن است بدشان نیاید که به چنین بانک اطلاعات ارزشمند و مهمی از تصاویر واقعی افراد دست پیدا کنند تا بتوانند در کشف، پیشگیری یا پیگیری وقوع جرایم احتمالی بهتر عمل کنند.
امنیت سایبری و چهره‌پردازی به کمک هوش مصنوعی
فارغ از مزایای این فناوری که در قسمت‌های قبل به برخی از آنها اشاره کردم، همانند سایر فناوری‌ها، تولید چهره‌های فوق‌واقعی (Hyperrealistic) توسط هوش مصنوعی می‌تواند امنیت سایبری و دیجیتالِ اشخاص و کسب‌وکارها را به خطر بیاندازد که در ادامه به شکل تیتروار به برخی از آنها اشاره می‌کنم:
- نقض حریم شخصی از طریق نشت اطلاعات و انتشار تصاویر شخصی.
- باز کرد قفل صفحه نمایش برخی از گوشی‌ها یا لپ‌تاپ‌ها توسط افراد غیرمجاز.
- احراز هویت در صرافی ارز دیجیتال و ساخت حساب کاربری غیرمجاز.
- تماس تصویری غیرواقعی (فِیْک) به منظور اخذ وجه یا دریافت اطلاعات شخصی یا محرمانه از آشنایان شما.
- دِگَرنمایی (Impersonating) در شبکه‌های اجتماعی.
- کاهش سطح اعتماد میان افراد در جوامع آنلاین.
- خطر بالقوه در خصوص هویت دیجیتال شما.
- خطر بالقوه در ورود به حساب کاربری بدون گذرواژه.
- سوءاستفاده از تصویر سلبریتی‌ها و اشخاص سرشناس.
سخن پایانی
استفاده از فناوری همواره می‌تواند همراه با سرگرمی، یادگیری، بهره‌وری و در عین حال، مخاطراتی باشد. من با بیان دیدگاه‌های شخصی یا گردآوری مطالب مهم در وبسایت کریپتومنتور مانند همیشه قصد دارم با ارتقاء دانش و آگاهی شما مخاطبان عزیز، کمک کنم با دیدی باز و ۳۶۰درجه به استقبالِ فناوری‌های نوین و نوظهور بروید.
اگر موضوعی مرتبط با دیدگاه‌های من یا هر نظر دیگری در ذهن دارید، آن را در قسمت دیدگاه‌ها، با من و سایرین به اشتراک بگذارید. از این طریق می‌توانیم هم‌افزایی داشته باشیم.
جناب آقای مهندس بیک محمدلو
لازم است اذعان کنم که ویژگی شاخص مطالب ارائه شده توسط شما استاد عزیز ، انتخاب جذاب عناوین و پختگی و جامع بودن مطلب است که با نثری روان و خوش فرم در قالبی بهم پیوسته ، دقیقا بدور از حواشی بی فایده ، مخاطب را به سطح بالایی از اطلاعات و دانش موضوع مقاله راهنمایی می‌کنید ، من از طرفداران همیشگی مقالات شما هستم چون با مطالعه هر مطلب دیگر نیازی به مراجعه به منابع دیگری ندارم تا دانش خود را تکمیل نمایم .
سپاسگزارم از زحمات و انتخاب‌های دقیق شما
جناب مهندس فرهود عزیز و بزرگوار
سپاس از نگاه همیشه پرمهر شما استاد گرانقدر. مسرورم که مطالب، مورد توجه جنابعالی قرار گرفته. سعی دارم بدون اطاله مطلب و به دور از حواشیِ متاسفانه مرسوم در نوشتن مقالات اینترنتی، توجه مخاطب را به اصل مطلب معطوف کنم تا علاقه‌مندان با دریافت سرنخ‌ها و نکات کلیدی، بتوانند در اینترنت به جستجو و «تحقیق بیشتر» حسب علاقه‌شان بپردازند.