خط روند در تحلیل تکنیکال – گام 9

روند، دوست شماست – Trend is your friend

سرمایه‌گذارانی که روی بالا رفتن قیمت سرمایه‌گذاری می‌کنند به دنبال دارایی‌هایی می‌گردند که اخیراً حرکتی رو به بالا داشته‌اند تا بتوانند با آن رَوَند یا تِرِنْد Trend همراه شوند. این روند در امتداد یک خط فرضی به نام خط روند صعودی ادامه می‌یابد. شاید از خود بپرسید که مگر سرمایه‌گذارانی هم پیدا می‌شوند که روی پایین رفتن قیمت، سرمایه‌گذاری کنند. پاسخ اینکه: بله، در گام 20 به این نوع معامله و سرمایه‌گذاری که به شورت سِلینگ (Short Selling) یا فروشِ استقراضی معروف است اشاره خواهم کرد.

پس ما باید بتوانیم روند فعلیِ قیمتِ یک رمزارز را به کمک تحلیل تکنیکال تشخیص دهیم. برای این کار نیاز به نمودار یا چارت Chart داریم. تصاویر زیر همان نمودار یا چارت هستند. در خصوص روندها باید بدانیم که سال‌ها و شاید نزدیک به یک قرن باشد که معامله‌گران تغییرات قیمت را به شکل یک خط روندِ صاف در نمودارها و چارت‌ها ندیده‌اند. به عبارت دیگر تا به حال دارایی یا سهامی پیدا نشده است که در طول زمان، یک روند یکنواخت داشته باشد:

در عوض، قیمت‌ها در یک فرآیند پلکانی و به شکل رفت و برگشت‌ها و لغزش‌هایی در امتداد یک خط روند فرضی، نوسان می‌کنند:

در روند صعودی، ما به دنبال دوره‌های زمانی کوچکی می‌گردیم که در آن، قیمت بالا رفته (Run Up) و دوباره کمی برگشته (پول بَک Pullback) و به همین ترتیب ادامه پیدا می‌کند.

در روند نزولی، ما به دنبال دوره‌های زمانی کوچکی می‌گردیم که در آن، قیمت پایین رفته و دوباره کمی برگشته (پول بَک Pullback) و به همین ترتیب ادامه پیدا می‌کند.

در روند افقی یا ساید یا رِنج، ما به دنبال دوره‌های زمانی کوچکی می‌گردیم که در آن، نمودار بین دو سطح قیمتِ مشخص، نوسان پیدا می‌کند.

برای مثال، جهت مشاهده چارتِ بیتکوین می‌توانید وارد وبسایت تِرِیْدینگ ویو  TradingView.com شوید و در قسمت جستجو، به دنبال جُفتْ ارزِ «بیتکوین/دلار» بگردید. در بازار کریپتو همانند بازار فارکس ارزهای مختلف کنار هم جفت شده‌اند. به عبارت دیگر اگر بخواهیم روند قیمت بیتکوین (BTC) را بر حسب دلار آمریکا (USD) بررسی کنیم باید به دنبال جفت ارز «بیتکوین/دلار» باشیم. برای راحتی، هر ارز و هر دارایی مالی در بازار با یک نماد شناسایی می‌شود. همانطور که تا به امروز یاد گرفتید، نماد بیتکوین BTC است و نماد دلار آمریکا هم USD. پس جفت ارزی که به دنبالش هستیم را به این شکل می‌نویسیم:

عبارت BTCUSD (در بعضی وبسایت‌ها و صرافی‌ها به شکل BTC/USD هم مرسوم است) یعنی قیمت بیتکوین به دلار آمریکا و طبیعتاً عبارت USDBTC یعنی قیمت دلار به بیتکوین!

در نتیجه در قسمت جستجوی وبسایت تریدینگ ویو، عبارت BTCUSD را می‌نویسیم. به محض تایپ کردن (نوشتن) می‌بینیم لیستی از همه جفت ارزهای BTCUSD در صرافی‌ها و کارگزاری‌های مختلف ظاهر می‌شود. همان اولین را که معمولا قیمت BTCUSD در صرافی Bitstamp می‌باشد انتخاب می‌کنیم. قیمت هر داراییِ مالی ممکن است در صرافی‌های مختلف کمی متفاوت باشد!

بسیار خب، اکنون نیاز داریم به دنبال رمزارز یا بهتر بگوئیم، جفت ارزی بگردیم که هم اکنون در حال صعود است. وبسایت تریدینگ ویو یک ابزار بسیار قدرتمند به نام کریپتو اِسکرینِر Crypto Screener برای این کار در اختیار معامله‌گران قرار داده است. این ابزار در آدرس زیر قابل استفاده است.

https://www.tradingview.com/crypto-screener

بعد از مراجعه به آین آدرس روی دکمۀ آبی رنگ فیلتر Filters می‌زنیم تا بتوانیم ار بین ده‌ها هزار جفت ارز، جفت ارزهایی که اخیراً در یک روند صعودی قرار گرفته‌اند را فیلتر (غربال / جدا) کنیم. در نتیجه با این روش، لازم نیست خودمان با تشخیص و ترسیم خط روند صعودی، پی به صعودی بودن روند قیمتی ارزهای دیجیتال ببریم!

اولین گزینه از بالا سمت چپ، گزینۀ صرافی یا Exchange است. سمت راستش روی لیست Any می‌زنیم و صرافی بایْنَنْس Binance را که بزرگترین صرافی ارزهای دیجیتال است انتخاب می‌کنیم. سپس، پایینتر از گزینه Exchange به دنبال گزینه زیر بگردید:

Change 1W, %

این گزینه به معنای درصدِ تغییرات در یک هفته (Change in 1 Week) است. سمت راستش روی Below می‌زنیم و گزینه Above به معنای «بالاتر» را انتخاب می‌کنیم. سپس در سمت راستش، در کادری که خالی است (Value)، عدد 10 را می‌نویسیم. با این تنظیمات، در حقیقت در حال فیلتر کردن جفت ارزهایی هستیم که در صرافی Binance در یک هفته اخیر، تغییر قیمت بالاتر از 10% (10 درصد) داشته‌اند. نهایتاً از بالا سمت راستِ قسمت فیلترها، روی علامت ضربدر X می‌زنیم تا قسمت فیلترها بسته شود.

اکنون لیستی از جفت ارزهایی داریم که در صرافی بایننس در یک هفته اخیر، تغییر قیمت بالاتر از 10% داشته‌اند. روی هر جفت ارزی که بزنید، می‌توانید نمودار تغییرات قیمت یا همان چارت آن جفت ارز را مشاهده کنید. در ادامه سعی می‌کنم روی چارتِ جفت ارز BTCUSDT در صرافی بایننس، این گام آموزشی را ارائه دهم (USDT همان دلار آمریکاست اما به شکل یک رمزارز به نام تِتِر Tether).

اگر برای مشاهدۀ رایگانِ چارت قیمت ارزهای دیجیتال در وبسایت tradingview.com با مشکلی مواجه شدید (به طور مثال، تبلیغات مزاحم، پیغام‌های وبسایت مبنی بر ثبت نام یا خرید اشتراک و…)، می‌توانید در وبسایت‌های زیر، و در بالای نمودار قیمت، گزینه TradingView را انتخاب کنید و به چارت بیتکوین و سایر رمزارزها دسترسی پیدا کنید:

https://coinmarketcap.com/currencies/bitcoin/

https://www.coingecko.com/en/coins/bitcoin

https://goldprice.org/cryptocurrency-price/bitcoin-price

بالاتر گفتیم که در روند صعودی به دنبال دوره‌های زمانیِ کوچکی می‌گردیم که در آن، قیمت بالا رفته (Run Up) و دوباره کمی برگشته (پول بَک Pullback) و به همین ترتیب ادامه پیدا می‌کند. در چارت زیر می‌بینیم که بیتکوین بین تاریخ 15 ژوئن تا 15 آگوست، از سطح قیمت 1 (حدود 17700 دلار) به سطح قیمت 2 (22000 دلار) بالا رفته و از سطح قیمت 2 به سطح قیمت 3 (18500) کمی برگشته (پول بک) و در ادامه، تا سطح قیمت 4 (22500 دلار) بالا رفته و دوباره به سمت سطح قیمت 5، پول بک زده و به همین ترتیب ادامه داده است.

اگر دقت کنید، قیمت‌های سطوح 1 و 3 و 5 و 7 و 9 به نوعی نسبت به کمی سمتِ چپ و کمی سمتِ راستِ خود، پایینتر قرار دارند. در تحلیل تکنیکال به این سطوحِ پایین که شبیه به یک دَره هستند، Low (تلفظ: لُ) به معنیِ «پایین» گفته می‌شود و آن را با حرف L نمایش می‌دهند. از طرف دیگر، قیمت‌های سطوح 2 و 4 و 6 و 8 و 10 به نوعی نسبت به کمی سمتِ چپ و کمی سمتِ راستِ خود، بالاتر قرار گرفته‌اند. در تحلیل تکنیکال به این سطوح بالا که شبیه به یک قُله هستند، High (تلفظ: هایْ) به معنیِ «بالا» گفته می‌شود و آن را با حرف H نمایش می‌دهند. در ادامۀ این گام آموزشی، برای ترسیم خط روند صعودی، به این نقاط و سطوح کلیدی نیاز خواهیم داشت.

در تحلیل تکنیکال نام دیگر این قله‌ها و دره‌ها، سوئینگ (Swing) به معنای چرخش یا تاب خوردن است. زیرا در هر قله یا دره، جهتِ حرکتِ قیمت تغییر می‌کند. پس Swing High همان قله یا H است و Swing Low همان دره یا L.

روند صعودی یا Upward Trend یا Uptrend

معامله‌گرانِ تکنیکال در طی سال‌ها مطالعه و بررسیِ این نوسانات و سوئینگ‌ها به این نتیجه رسیدند که اگر هر قله از قلۀ قبلی بالاتر برود و همچنین هر دره از درۀ قبلی خود بالاتر شکل بگیرد، آنگاه به این الگو، روند صعودی یا Uptrend می‌گویند. همانطور که در چارت میبینیم، قلۀ 4 از قلۀ 2 بالاتر است و درۀ 3 هم بالاتر از درۀ 1. و به همین ترتیب: قله 6 بالاتر از قله 4 و دره 5 بالاتر از دره 3 و…

اگر دره‌های 1 و 3 و 5 را با یک خط فرضی به هم وصل کنیم به یک خط روند صعودی خواهیم رسید که در قسمتهای بعدیِ همین گام آموزشی توضیح داده‌ام.

برای ساده‌سازی از همان مخفف‌های H و L به جای قله و دره استفاده می‌کنیم. ضمناً همانطور که میدانید، کلمۀ بالاتر در زبان انگلیسی Higher (تلفظ: هایِر) می‌باشد پس:

• وقتی می‌خواهیم عنوان کنیم که یک H بالاتر از H قبلی است می‌توانیم به زبان انگلیسی اینگونه بنویسیم: Higher High یا HH (تلفظ: هایِر های)
• و وقتی می‌خواهیم عنوان کنیم که یک L بالاتر از L قبلی است می‌توانیم به زبان انگلیسی اینگونه بنویسیم: Higher Low یا HL (تلفظ: هایِر لُ)

در چارت زیر قله‌های بالاتر و دره‌های بالاتر با HH و HL نامگذاری شده‌اند:

لطفا سعی نکنید این مخفف‌ها یا اصطلاحات را «حفظ» کنید! اکنون فقط روی معنا و مفهوم سوئینگ (دره L یا قله H) تمرکز کنید چون به مرور زمان و با تمرین خواهید دید که این اصطلاحات و مخفف‌ها خودبخود در ذهنتان شکل گرفته است.

خط روند یا Trend Line (تِرِنْد لایْن)

خط روند صعودی

اکنون که سطوح قیمتیِ مهمِ HH و HL را پیدا کردیم می‌توانیم آنها را به هم وصل کنیم. برای این کار، باید به روزترین و جدیدترین و آخرین HL‌ها را با یک خط به هم وصل کنیم. یک خط دیگر هم رسم می‌کنیم طوری که از به روزترین و جدیدترین و آخرین نقاطِ HH بگذرد. خط روند باید از حداقل دو HL یا HH بگذرد. اگر از تعداد بیشتری قله یا دره بگذرد نشان از اعتبار بیشتر آن خط روند است اما خیلی اوقات این خط فقط می‌تواند از دو یا سه عدد از آخرین قله‌ها یا دره ها عبور کند. همانطور که در تصویر زیر مشاهده می‌کنیم، خط روندهای رسم شده از آخرین HL‌ها (دره‌های شماره 5 و 6 و 7) و آخرین HH‌ها (قله‌های شماره 6 و 8 و 10) عبور کرده‌اند و از HL شماره 3 و همچنین از HH شماره 4 که قدیمی تر هستند، نمیگذرند:

اغلب تکنیکالیست‌ها (تحلیلگران تکنیکال) و معامله‌گران تکنیکال، خط روندی که HL‌ها را به هم وصل می‌نماید را به عنوای خط روند صعودی در نظر می‌گیرند و رسم همین خط را کافی می‌دانند و از خط واصلِ HH‌ها صرف نظر می‌کنند:

خط روند نزولی

آیا اکنون می‌دانید خط روند نزولی را چگونه رسم کنید؟ آفرین، درست است. در روند نزولی باید هر قله، پاینتر (Lower تلفظ: لوئِر) از قلۀ قبل شکل بگیرد و هر دره هم پایینتر از درۀ قبلی. سپس برای رسم خط روند نزولی، باید خطی رسم کنید که آخرین LH‌ها یا آخرین قله‌های پایینتر را به هم وصل کند. درست برعکسِ آنچه در روند صعودی و خط روند صعودی توضیح دادم.

برای تمرین، چارت بیتکوین یا هر رمزارز دلخواه دیگر را در وبسایت TradingView.com یا حتی در وبسایت CoinMarketCap.com باز کنید و یک روند نزولی در آن پیدا و خط روند نزولی را در آن رسم کنید و در نهایت تصویر آن را برایم به ایمیل ask@mahdibml.com ارسال نمایید تا بررسی کنم و پاسخ دهم.

روند سایْدوِیز Sideways یا سایْد یا رِنْج Range

در این نوع روند، نه روند صعودی داریم و نه روند نزولی. در حقیقت، قیمت رمزارز، بین دو سطح قیمتِ تقریباً مشخص، جابجا می‌شود. به عبارت دیگر، در روندِ ساید، قله‌های تقریباً هم سطح (هم قیمت) و دره‌های تقریباً هم سطح (هم قیمت) داریم و اگر دره‌ها را به هم و قله‌ها را به هم وصل کنیم خواهیم دید که دو خط تقریبا افقی و موازی رسم کرده‌ایم. در تصویر زیر که از جفت ارز اتریوم/تتر ETHUSDT در وبسایت CoinMarketCap.com گرفته شده، می‌بینیم که از تاریخ حدوداً 1 ژوئن 2020 تا 21 جولای 2020، قیمت اتریوم بین 217 دلار تا 250 دلار در حال نوسان یا به قول بعضی از فعالین بازار، در حال رِنج زدن بوده.

تمام خط روند‌هایی که در این گام رسم کردیم محدوده‌های بسیار مهمی هستند که قیمت با رسیدن به آنها، اغلب بر می‌گردد. در تحلیل تکنیکال به این محدوده‌ها حمایت و مقاومت گفته می‌شود.