انواع سفارش در صرافی ارز دیجیتال – گام ۲۰
اکنون نوبت آن رسیده که با نحوۀ سفارش گذاری در صرافیها آشنا شوید. به کمک انواع سفارش در صرافیهای متمرکز و برخی از صرافیهای غیرمتمرکز میتوانید ارز دیجیتال مورد نظر خود را در زمان دلخواه و به قیمت مشخص خریداری کنید. با وجود آنکه رابط کاربریِ (UI یا نمای ظاهریِ) صرافیها با هم متفاوت است اما اغلب آنها با ادبیات و امکاناتی شبیه به هم، امکان انواع سفارش در صرافی را برای کاربران فراهم کردهاند. در نتیجه ابتدا باید با اصطلاحات و زبان مشترک معاملهگران و صرافیها آشنا شویم.
پوزیشن
در بازارهای مالی هر معاملهگر معمولا در یکی از دو پوزیشِنِ خرید یا فروش قرار دارد. پس به معاملات یا سفارشهای خرید، پوزیشن خرید یا پوزیشنِ بای (Buy Position) گفته میشود و به معاملات یا سفارشهای فروش، پوزیشنِ سِل (Sell Position) میگویند.
پوزیشن لانگ
یکی از انواع سفارش در صرافی، سفارش خرید است. در بازارهای مالی نام دیگر سفارش یا پوزیشنِ خرید، پوزیشنِ لانگ (Long Position) است. یعنی اگر در صرافی یک سفارش خرید را ثبت نمائیم اصطلاحاً یک پوزیشنِ بای یا پوزیشنِ لانگ را باز کردهایم.
پوزیشن شورت
یکی دیگر از انواع سفارش در صرافی، سفارش فروش است. در بازارهای مالی نام دیگر سفارش یا پوزیشنِ فروش، پوزیشنِ شورت (Short Position) است. یعنی اگر در صرافی یک سفارش فروش را ثبت نمائیم اصطلاحاً یک پوزیشنِ سل یا پوزیشنِ شورت را باز کردهایم.
البته معنای دقیق شورت سِلینگ (Short Selling) یا فروشِ استقراضی در بازارهای مالی از آنچه گفته شد کمی پیچیدهتر است. از آنجاکه در بازارهای مالی ایران (مخصوصاً بازار سهام یا بورس) انواع سفارش در صرافیها محدود است و امکان معاملهگری به شکل دو طرفه وجود ندارد، با اصطلاح شورت سل (Short Sell) کمتر آشنا بودهایم. بازار دو طرفه بازاری است که بتوان در آن چه از رشد قیمت و چه از ریزش قیمت، سود ارزی (ریالی، دلاری،…) کسب کرد.
بهترین قیمت خریدار و فروشنده
بید (Bid) به بالاترین و بهترین قیمتی گفته میشود که خریدار حاضر است برای خرید تعداد مشخصی از یک دارایی بپردازد. اصطلاح اَسْک (Ask) یا آفِر (Offer) به پایین ترین و بهترین قیمتی که فروشنده حاضر است دارایی خود را در آن قیمت بفروشد اشاره دارد. طبیعتاٌ قیمت بید همیشه کمتر از قیمت اسک یا آفر (پیشنهادی) خواهد بود زیرا خریداران تمایل دارند به قیمتی پایینتر بخرند و فروشندگان تمایل دارند به قیمتی بالاتر بفروشند. در صرافی، تمامی سفارشات خرید و فروش، در کتابچهای به نام کتابچه سفارشات (اورْدِر بوک Order Book) ثبت میگردد که در صرافی قسمتی از آن را به شکل صفی از قیمتهای خرید و فروش میبینیم. چیزی شبیه به تصویر زیر:
تا اینجا قصدم این بود که شما را با چند اصطلاح رایج در بازارهای مالی آشنا کنم تا هر جا در این وبسایت یا هر دوره آموزشی دیگر، به این اصطلاحات بر خوردید، متعجب نشوید! به زبان خیلی ساده: پوزیشنها همان معاملات یا سفارشات یک معاملهگر هستند و پوزیشن لانگ یعنی معامله خرید و پوزیشن شورت یعنی معامله فروش. قیمت بید همان بهترین قیمت خریداران برای خرید یک ارز یا کالا و قیمت اسک یا آفر، بهترین قیمت پیشنهادی فروشندگان برای فروش ارز یا کالای خود است.
در ادامه، انواع سفارش در صرافی را با هم بررسی میکنیم.
انواع سفارش در صرافی
انواع سفارش در صرافی متمرکز، شامل سفارش خرید (بای اورْدِر Buy Order) یا سفارش فروش (سِل اورْدِر Sell Order) است. معاملهگران موظف هستند با خواندن مستندات مربوط به انواع سفارش در صرافی که معمولا در وبسایت صرافی توضیح داده شده، با ویژگیهای آن سفارش آشنا شوند.
بعد از ورود به حساب کاربری در صرافی، بخشهای متنوعی را میبینیم. قبلا در گام ۱۹ با بخش Wallets یا Assets در یک صرافی آشنا شدیم. این بار به دنبال بخشی به نام تِرِید (Trade) و سپس به دنبال بخش اِسپات (Spot) میگردیم. البته بخشهای دیگری به نام فیوچِرْز (Futures)، مارجین (Margin)، اِستِیک (Stake)، اِرْن (Earn) و بخشهای متنوع دیگری هم در صرافیها وجود دارد که برای شناخت ویژگیهای هر بخش باید مستندات موجود در صرافی را به دقت مطالعه فرمائید.
در گام ۱۱ یاد گرفتیم چگونه نقطه ورود خوبی برای خرید یک رمزارز پیدا کنیم. پس از تحلیل و کشف قیمت مناسب برای خرید، باید سفارشی را در صرافی ثبت نمائیم تا صرافی، ارز دیجیتالِ مد نظر را به قیمتی که تحلیل کردیم از فروشندگان بخرد. اگر از گام ۱۱ به خاطر داشته باشید، با توجه به سوئینگ ۱ و ۲ در شکل زیر یک خط روند صعودی پیدا و رسم کردیم:
در ادامه و با دیدن کندل سبز رنگی که به حمایت، واکنش مثبت نشان داد، در قیمت حدود ۲۰۲۳۴ دلار تصمیم به خرید گرفتیم:
این همان جایی است که باید سفارش خریدی با قیمت حدوداً ۲۰۲۳۴ دلار در صرافی ثبت کنیم. برای این کار از انواع سفارش در صرافی میتوانیم استفاده کنیم که هر کدام ویژگیهای خاص خود را دارد. با توجه به چارت بالا و بسته شدن آخرین کندل در قیمت ۲۰۲۳۴ دلار، در صرافی با چنین اوردر بوکی مواجه میشویم:
با فرض اینکه به مقدار کافی تِتِر (USDT) برای خرید تعدادی بیتکوین داریم، مثالهای این گام را با هم پیش میبریم.
سفارش لیمیت Limit Order
لیمیت به معنای «حَد» است. یعنی ما برای سفارش خود یک حدِ قیمت تعیین میکنیم و صرافی مجاز است سفارش خرید را به قیمتِ لیمیت یا بهتر انجام دهد.
طبیعتاً در سفارش خرید، قیمتِ بهتر یعنی قیمت پایینتر. و در سفارش فروش، قیمتِ بهتر یعنی قیمت بالاتر.
به عبارت دیگر، در یک سفارش خرید لیمیت، حداکثر قیمت خرید را تعیین میکنیم و در یک سفارش فروش لیمیت، حداقل قیمت فروش را تعیین میکنیم.
در این مرحله نیاز به یک سفارش خرید لیمیت داریم. اگر قیمت خرید لیمیت را ۲۰۲۳۴ دلار (همان قیمتی که روی چارت مشاهده کردیم) تعیین کنیم، صرافی موظف است مقدار بیتکوین مد نظر ما را به قیمت ۲۰۲۳۴ دلار یا بهتر (کمتر) بخرد در نتیجه صرافی به دنبال فروشندگانی میگردد که قیمت فروششان ۲۰۲۳۴ یا بهتر (کمتر از ۲۰۲۳۴) باشد. برای خرید ۱ بیتکوین به قیمتِ لیمیتِ ۲۰۲۳۴ دلار به روش زیر سفارش گذاری میکنیم:
همانطور که در تصویر بالا میبینیم، در قسمت لیمیت (Limit) و زیر قسمت خرید بیتکوین (Buy BTC)، کادر مربوط به قیمت (Price) و مقدار (Size/Amount) را با اعداد مد نظرمان پر کردیم. در قسمت مجموع (Total)، مجموعِ هزینۀ این خرید محاسبه و به ما نمایش داده شده. بعد از زدن روی دکمه Buy BTC صرافی بلافاصله این سفارش را به عنوان یک سفارش فعال در صف خریداران قرار میدهد و اوردر بوک به این شکل تغییر مییابد و به روز میشود:
اکنون صرافی باید قیمتهای صف فروشندگان را به ترتیب از ابتدا یا سَرِ صف بررسی کند و ۱ بیتکوین به قیمت ۲۰۲۳۴ تتر یا بهتر (کمتر) پیدا کند و سفارش خرید شما را اجرا (Execute تلفظ: اِگزِکییوت) کند. اما در صفی که در تصویر بالا ملاحظه میکنید، بهترین قیمت فروشندگان ۲۰۲۳۶ تتر است و سایر قیمتهای صف فروشندگان، بالاتر. در نتیجه صرافی، همچنان منتظر میماند تا فروشندهای حاضر شود بیتکوین خود را به قیمت سرِ صفِ خریداران که قیمت شما باشد، بفروشد.
فرض کنید فروشندهای حاضر به این کار نشد زیرا امکان دارد آنها نیز با توجه تحلیلی مشابهِ تحلیل تکنیکال شما، منتظر ادامه روند صعودی بیتکوین و افزایش قیمت باشند! و از طرف دیگر ممکن است که قیمت بیتکوین تا مدتها به قیمت ۲۰۲۳۴ تتر بازنگردد و بالاتر رود و این سفارش خرید را از دست بدهید. در این حالت با توجه به صف فروش و فاصله قیمت اسک تا قیمت مدنظر شما، اگر قیمت اسک (۲۰۲۳۶) نیز برای شما جذاب بود، میتوانید قیمت سفارش لیمیت خود را به ۲۰۲۳۶ تتر تغییر دهید (ویرایش کنید). در این صورت صرافی ۱ بیتکون از ۴ بیتکوینی که در ابتدای صف فروش قرار دارد را برای شما میخرد و در ولت صرافی شما به نمایش میگذارد.
در برخی موارد امکان دارد که قیمت طوری تغییر کند که تا مدتهای طولانی، سفارش لیمیت، اجرا (Execute) نگردد (در همین مثال فرض کنید که بعد از ثبت سفارش لیمیت، قیمت بیتکوین به بالاتر از ۲۰۲۳۴ صعود کند).
تا اینجا ۱ بیتکوین خریداری کردیم و امیدواریم با توجه به تحلیلی که انجام دادیم، پس از افزایش قیمت بیتکوین، و فروش بیتکوینِ خریداری شده در قیمتی بالاتر، سودی به دست آوریم. با توجه به مطالب آموزشی گام ۱۳ در خصوص اهمیت مدیریت ریسک در معاملات رمزارزها اکنون میدانیم که بعد از خرید بلافاصله نوبت به تعیین حد ضرر (Stop Loss) در این معامله میباشد. یعنی اگر قیمت بیتکوین بر خلاف تحلیل، پایینتر از قیمت خریدمان رفت تا کجا توان ضرر دادن داریم؟ و در چه قیمتی بیتکوین را بفروشیم؟
انواع سفارشات مرسوم دیگر عبارتند از:
- سفارش مارکت Market Order
- سفارش استاپ لیمیت Stop Limit Order
- سفارش حد ضرر Stop Order
- سفارش استاپ مارکت Stop Market Order
- سفارش برداشت سود
- سفارش OCO
- سفارش Stop Trailing
نوسانات و تغییرات قیمت در بازارهای مالی به قدری سریع اتفاق میافتد که شاید به سادگی نتوانید به سرعت و به همان قیمت مد نظر خود خرید یا فروش را انجام دهید. مثالهایی که در این گام مطرح کردم با هدف آموزش و آشنایی با نحوۀ اجرای انواع سفارش در صرافیها بوده است.
در مثالهای این گام به منظور سادهسازیِ آموزش، از در نظر گرفتن هزینه کارمزد معاملات در صرافی (Exchange Fee)، صرف نظر شده است. در نتیجه آگاه باشید که در هر معاملهای که در صرافی انجام میدهید صرافی کارمزدی را از شما کسر و دریافت میکند. در خصوص میزان کارمزد معاملات مختلف در صرافی، میبایست به مستندات مربوطه که معمولاً در وبسایت صرافی یافت میشود، رجوع نمائید.
نیاز نیست که اصطلاحات این گام را فقط حفظ کنید. بلکه باید با تمرین این سفارشات و مطالعه مجدد مطالب این گام و مطالب آموزشی وبسایت کریپتومنتور و منابع مختلف دیگر، از نحوۀ سفارش گذاری توسط یک معاملهگر و نحوه اجرای سفارش توسط صرافی آگاه شوید تا خودبخود و به مرور زمان، مفهوم هر نوع سفارش، در ذهن شما نقش بندد.