تحلیل فاندامنتال بیتکوین و رمزارزها – گام 5

در این گام به تحلیل فاندامنتال یا تحلیل بنیادی بیتکوین و ارزهای دیجیتال می‌پردازیم. در بخش قبلی (گام 3 و گام 4) به این پرسش پاسخ دادم که چرا می‌بایست در بازار ارزهای دیجیتال و مشاغل بلاک‌چینی سرمایه‌گذاری کنیم. اگر هنوز سوالی ذهنتان را به خودش مشغول کرده پس حتما از طریق قسمت دیدگاه‌های پایین همین صفحه یا از طریق ایمیل از من بپرسید تا هم پاسخ مناسب را خدمتتان ارائه کنم و هم بتوانید با آگاهی بیشتر، ادامه گام‌ها را در کنار من بردارید:

ask@mahdibml.com

در گام‌های 5 تا 7 به اولین پرسش از پرسش‌های اساسی در تنظیم یک استراتژی معاملاتی و سرمایه‌گذاری پاسخ می‌دهیم:

کدام ارز دیجیتال را بخریم؟

برای پاسخ به این پرسش بسیار مهم باید بتوانیم توانایی شناخت ویژگی‌های هر ارز دیجیتال را پیدا کنیم تا بتوانیم ارزهای دیجیتال مختلف را دسته بندی و باهم مقایسه و نهایتاً از بین آن‌ها یک یا چند ارزدیجیتال مناسب برای سرمایه‌گذاری را با توجه به ریسک پذیری خودمان انتخاب کنیم.

فاندامِنْتال یا همان Fundamental به معنای بنیادی یا بنیادین است. به شکل کلی وقتی میخواهیم یک دارایی مانند ملک یا خودرو بخریم، با توجه با دانش و تجربه شخصی یا با گرفتن مشاوره از یک متخصص، ابتدا اصالت و اسناد و سلامت آن ملک یا خودرو برای ما مشخص یا اِحراز می‌گردد و سپس اقدام به خرید می‌کنیم. یعنی به شکل ریشه‌ای و اساسی (بنیادین) به تحلیل و موشکافی می‌پردازیم.

در بازار کریپتو هم برای آنکه بتوانیم یک رمز ارز مناسب را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کنیم باید بتوانیم به درستی، فناوری‌های موجود در آن رمزارز را بررسی کنیم، تیمِ مؤسس و توسعه دهندۀ رمزارز را شناسایی یا تحلیل کنیم و به اساس و پایه و بنیانِ آن رمزارز پی ببریم تا با کمترین ریسک ممکن اقدام به خرید و سرمایه‌گذاری نمائیم.

تحلیل فاندامنتال اولین گام در طراحی و تنظیم یک برنامۀ موفق معاملاتی و سرمایه‌گذاری است. این برنامه همان اِستِراتِژی است. استراتژی به ما می‌گوید که چه کارهایی را انجام ندهیم و چه کارهایی را انجام دهیم. در 21گام شما یاد خواهید گرفت که چه استراتژی و برنامه‌ای را برای خود بنویسید، تا در بازار‌های مالی و مخصوصاً بازار کریپتوکارنسی، سردرگم نشوید. نکاتی که در طی این 21 گام یاد می‌گیرید نهایتاً این توانایی را به شما خواهد داد که به پرسش‌های اساسی در تنظیم یک استراتژی معاملاتی و سرمایه‌گذاری پاسخ دهید:

• کدام ارز دیجیتال را بخریم؟
• چه موقع ارز دیجیتال بخریم؟
• چه مقدار ارز دیجیتال بخریم؟
• چه موقع ارز دیجیتال بفروشیم؟

مثل هر کار دیگر، بررسی بنیادی و فاندامنتالِ ارزهای دیجیتال هم یک کار فوق العاده تخصصی است که هم خودتان می‌توانید روی این تخصص مسلط شوید و هم اینکه از یک متخصص در این حوزه کمک بگیرید. حتی اگر تصمیم داشتید برای این کار به یک متخصص مراجعه نمائید، بسیار مفیدتر است که خودتان هم کلیات کار را بدانید تا بتوانید با زبانی مشترک با متخصص و در یک تعامل سازنده تر با ایشان، مشاورۀ خود را پیش ببرید.

بررسی و تحلیل فاندامنتال بیتکوین

مطمئن هستم که شما بررسی فاندامنتال بیتکوین را قبلا انجام داده‌اید. می‌پرسید کِی و کجا؟ به گام‌های 1 تا 4 مراجعه نمائید. بله درست است، عمدۀ تحلیل‌های بنیادی یا فاندامنتال در یک رمزارز همان بررسی‌هایی است که در گام‌های قبلی یاد گرفته‌اید به علاوۀ چند نکته دیگر که در این گام به شما آموزش می‌دهم:

• بررسی فناوریِ زیربناییِ ارزدیجیتال (بررسی ویژگی‌های بلاکچینِ رمزارز)
• تیم یا گروه یا شرکت موسس و توسعه‌دهنده ارزدیجیتال
• شرکتها یا اشخاصِ سرمایه‌گذار روی تیمِ پروژۀ ارزدیجیتال
• مشکلی که ارزدیجیتال می‌خواهد آن را حل کند
• میزان خلاقیت و نوآوریِ راه حل ارائه شده
• مزایای ارز دیجیتال نسبت به رقبای مشابه
• میزان پیشرفت پروژه ارز دیجیتال یا پروژه بلاکچینی
• میزان استقبال از پروژه ارز دیجیتال یا پروژه بلاکچینی
• میزان پذیرش یا لیست شدن ارزدیجیتال در صرافی‌های معتبر
• میزان پذیرش ارزدیجیتال میان متخصصان و مردم
• در صورت قدیمی بودن ارزدیجیتال: بررسی عملکرد گذشته ارزدیجیتال از لحاظ سود دهی
• پیش‌بینی آیندۀ ارز دیجیتال با بررسی رقبای فعلی و رقبای احتمالیِ ارزدیجیتال
• بیانیۀ تیم پروژه یا سپیدنامه (White Paper تلفظ: وایْت پِیْپِر)
• نقشۀ راه شفاف ارائه شده توسط تیم (Roadmap تلفظ: رُدمَپ)
• میزان و کیفیت عملیاتی شدن و تحققِ وعده‌های عنوان شده در نقشه راه
• رشد مخاطبان رمزارز یا همان جامعه (Community Growth)
• اقتصاد توکن یا توکِنومیکس (Tokenomics)
• میزان عرضۀ ارزدیجیتال و میزان تقاضای موجود یا تقاضای احتمالی برای آن (عرضه و تقاضا)

طبق لیست فوق، ابتدا به بررسی بنیادی یا فاندامنتال ارز دیجیتال بیتکوین می‌پردازیم: (پس فرض می‌کنیم هیچ چیزی در مورد بیتکوین نمی دانیم و فقط اسمی از  آن شنیده‌ایم)

تحلیل فاندامنتال فناوری زیربنایی بیتکوین

با کمی جستجو در اینترنت متوجه می‌شویم که فناوریِ زیربناییِ بیتکوین، بلاکچین است. من خودم در گوگل به این شکل جستجو می‌کنم:

“the technology behind Bitcoin”

اینگونه هم می‌شود جستجو کرد:

«فناوری بیتکوین چیست»

معمولا مقالات و اطلاعاتی که به زبان انگلیسی پیدا می‌کنید حاوی اطلاعات به روزتر و مستندتر و دقیقتر است. زیرا گاهی دیده‌ام که در محتوای فارسی، برخی ترجمه‌ها نتوانسته‌اند به خوبی منظور نویسندۀ اصلی را منتقل کنند و در برخی متون فارسی دیگر هم شاهد بوده‌ام که کلمه یا جملۀ بخصوصی کاملا نادرست ترجمه شده است! و متاسفانه وب‌سایت‌هایی هم وجود دارند که این موارد را بدون بازنگری و ویرایش، عیناً در وبسایت خود می‌آورند (کپی می‌کنند).

دنبال کردنِ کورکورانه و بدون تحقیقِ مقالات وب‌سایت‌ها یا پست‌های شبکه‌های اجتماعی، (حتی آنها که تعداد زیادی مخاطب دارند) باعث ضرر مالی و متعاقباً ضرر و آسیب روحی و روانی شما خواهد شد.

مطمئن باشید!

پس «همیشه» خودتان نیز به دنبال درستی سنجی و راستی آزماییِ دیده‌ها و شنیده‌ها و مطالعات خود باشید. مهدی بیک محمد لو

من در این وب‌سایت سعی کرده‌ام با توجه به تجربه 22 ساله در حوزه‌های مختلف از جمله فناوری اطلاعات، بازار رمزارزها، بازرگانی خارجی، بازاریابی، توسعه نرم‌افزارهای iOS و Android، طراحی و توسعه و مدیریت فروشگاه‌های اینترنتی و اختراع سخت‌افزار‌های مختلف و… از تمام دانش و تجربه خودم استفاده کنم تا بتوانم یک محتوای فارسیِ ارزشمند، فنی، کاربردی، قابل استناد و قابل بهره برداری، برای شما علاقه‌مندان به ورود یا سرمایه‌گذاری در بازار رمزارزها، فراهم کنم تا بتوانید به شکل مستقل در بازار تخصصی و جذاب و کاربردیِ رمزارزها گام بردارید و همزمان اجازه ندهید افراد سودجو سرمایه شما را به خطر بیندازند یا شما را گمراه کنند.

طبیعی است بعد از آنکه متوجه شدیم که بیتکوین به پشتوانۀ بلاکچین، متولد شده است، می‌رویم سراغ بلاکچین و در مورد آن تحقیق می‌کنیم. البته در گام1 شما اطلاعات خوبی در خصوص بلاکچین کسب کرده‌اید و اکنون راهِ تحقیق و جستجوی بیشتر و عمیقتر در خصوص این فناوری برایتان باز و هموار شده است.

تحلیل فاندامنتال تیم یا گروه یا شرکت توسعه‌دهنده یا خالق بیتکوین

با جستجو در اینترنت متوجه می‌شویم که شخص یا گروهی ناشناس به نام «ساتوشی ناکاموتو» خالق بلاکچین و بیتکوین است. من خودم در گوگل به این شکل جستجو می‌کنم:

“who made Bitcoin” یا “who developed Bitcoin” یا “Bitcoin project team” یا “Bitcoin developers team”

اینگونه هم می‌شود جستجو کرد:

«چه کسی بیتکوین را ساخت» / «خالق بیتکوین» / «تیم پروژه بیتکوین» / «تیم توسعه دهندگان بیتکوین»

افراد شناخته شده و معتبری که اقدام به توسعه و معرفی یک رمزارز می‌کنند، بر اعتبار آن پروژه یا رمزارز می‌افزایند. اما چرا با وجود اینکه خالق یا تیم بیتکوین ناشناخته است در طی این سال‌ها با چنین استقبالی مواجه شده است؟

پاسخ ظریفی به این سوال وجود دارد که به ویژگی‌های بلاکچین مربوط است. همانطور که در گام 1 اشاره کردم، افراد داوطلب زیادی در دنیا، داوطلبانه و برخی دیگر در ازای دریافت پاداش در حال نگهداری بلاکچین و تایید تراکنش‌های بلاکچین هستند و می‌دانید که این شبکهٔ کامپیوتر‌های نگهدارنده، به سادگی قابل از کار افتادن یا هک شدن نمی باشد. در ایمیلی که ساتوشی ناکاموتو برای عده‌ای از برنامه نویسان و متخصصانِ رمزنگاری ارسال کرده بود تمام این ویژگی‌ها آورده شده بود و از آن به بعد، اغلب اهالی فناوری، بدون دانستن هویت مخترع این فناوری و تنها با استناد به همان ویژگی‌های خلاقانه، به بلاکچین اعتماد کردند و اقدام به استفاده از آن نمودند. پس می‌بینیم که در اینجا اعتماد به شخص خاص مطرح نیست و تنها اعتماد به فناوری و آزمودنِ فناوری در طی زمان باعث ایجاد اعتماد می‌گردد.

امروزه ما بدون آنکه بدانیم خالق اینترنت و وِب چه کسانی بوده‌اند، در حال استفادۀ فراگیر از آن هستیم زیرا سال‌ها قبل، متخصصان، این فناوری را در عمل امتحان و تایید کرده و امروز ما بدون آنکه بدانیم چه اشخاصی یا چه فناوری پیچیده‌ای در پسِ اینترنت و وب وجود دارد از آن استفاده می‌کنیم.

همانطور که گفتم، عدم نیاز به اعتماد به یک مرجعِ خاص، یکی از ویژگی‌های ذاتیِ بلاکچین است و استقبال کنندگانِ اولیه از این فناوری بدون نیاز به شناخت یا اعتماد به شخص خاصی، تعاریف و ویژگی‌های منتشر شده توسط ساتوشی را مطالعه کردند و آن را با موفقیت آزمودند. شاید در ناشناس ماندنِ خالق بیتکوین نکته‌ای نهفته و آن این باشد که:

در سیستم غیرمتمرکزی که «ذاتاً» نیاز به شناخت یا اعتماد به مرجع خاصی وجود ندارد، چه نیازی به شناخت خالق آن است؟ شاید خالق بیتکوین برای اثبات همین موضوع، خود را از همان ابتدا ناشناس باقی گذاشته است.مهدی بیک محمد لو

این ناشناسی، خود، اثباتی بر عدم نیاز به اعتماد (Trustless) در بلاکچین است. اگر مایل بودید در این خصوص بیشتر مطالعه نمائید بد نیست که عبارتِ

«What is a Trustless system» یا «سیستم Trustless چیست» یا «سیستم بدون نیاز به اعتماد چیست»

یا هر سوال دیگری در این باره را جستجو کنید.

نیازی نیست بدانیم ساتوشی ناکاموتو که بوده و فقط مهم است که بررسی کنیم چه گفته. مهدی بیک محمد لو

چرا تیم پروژه‌های رمزارزی به دنبال جذب مخاطب هستد؟

امروزه رمزارزها فقط یک ابزار مالیِ جدیدِ جایگزینِ پول و ارز نیستند. در سال‌های اخیر رمزارزهای جدید در حقیقت مانند یک سهام برای تیم پروژۀ خود عمل کرده‌اند. همانطور که شرکت‌های مختلف مانند اپل و تسلا با عرضۀ سهام خود در بورس اقدام به جذب سرمایه‌گذار برای توسعه و گسترش فعالیت‌های خود می‌نمایند، پروژه‌های رمزارزی و بلاکچینی هم برای توسعه و حتی قبل تر از آن یعنی هنگام تولد، اقدام به معرفی سهام خود در قالب یک رمزارز می‌کنند تا از طریق عرضۀ مستمر در طول زمان یا عرضۀ اولیۀ قسمتی از رمزارزهای پروژه و درنتیجه خرید آن رمزارزها توسط سرمایه‌گذارانِ علاقه‌مند، بتوانند سرمایه‌ای جمع کنند تا به کمک آن، بلاکچین یا خدمت یا محصول خود را تولید نمایند یا بیشتر توسعه دهند. این محصولات یا خدمات اغلب یک محصول نرم‌افزاری مانند یک صرافی غیرمتمرکز، یک پلتفرم برای بازی‌های آنلاین، یک متاورس یا… بوده‌اند اما به نظر من:

در آینده‌ای نزدیک شاهد ظهور رمزارزهایی برای پشتیبانی از تولیدات فیزیکی نظیر تولید خودرو، مواد غذایی یا… هم خواهیم بود.مهدی بیک محمد لو

به عبارت دیگر، پروژه‌های رمزارزی و بلاکچینی، شرکت‌های نوپایی هستند که برای تامین مالی اِستارتاپِ خود به جای مراجعه به سرمایه‌گذارانِ خطر پذیر (وی سی Venture Capital – VC)، متکی به تامینِ مالیِ جمعی (Crowd Funding) از طریق مردم دنیا هستند و این خود می‌تواند یک زنگ خطر بزرگ برای شرکت‌های سرمایه‌گذار خطر پذیر یا همان VCها باشد تا به سرعت استراتژی‌های سرمایه‌گذاری خود را اصلاح و به روز نمایند. به نظرم در آینده‌ای نزدیک، بازار سرمایه غیرمتمرکز (دیکپ DeCap) جایگزین انواع تامین مالی سنتی می‌گردد.

تحلیل فاندامنتال اشخاص سرمایه‌گذار روی تیم پروژه بیتکوین

اینکه قبل از انتشار ویژگی‌های بیتکوین توسط اولین ایمیل ساتوشی، چقدر زمان و هزینه صرف توسعه و آزمودن و راه‌اندازیِ آزمایشیِ بلاک‌چین شده است هنوز نامشخص است اما مالک یا مالکین دامنۀ Bitcoin.org (که نسخه فارسی هم دارد) و پشتیبان‌های نرم‌افزار بیتکون در گیت هاب (Github) و نگهدارنده‌های اطلاعات بیتکوین (نودهای بیتکوین Bitcoin Nodes) و تاییدکنندگانِ تراکنش‌ها یا همان ماینرها که در ازای تاییدات، پاداش دریافت می‌کنند، همگی از سرمایه‌گذاران و حامیان مالی و معنوی و فنیِ امروزِ بیتکوین به حساب می‌آیند.

مشکلاتی که بیتکوین و بلاکچین آنها را حل می‌کند

در این خصوص در گام 1 تا 3 آموختیم که این پول اینترنتی و فناوری‌اش چه مشکلاتی را حل کرده است.

تحلیل فاندامنتال میزان خلاقیت و نوآوریِ بلاکچین و بیتکوین

در این خصوص نیز در گام 1 تا 3 و مخصوصاً گام 3 آموختیم.

میزان پیشرفت پروژه بیتکوین و استقبال از آن

با کمی جستجو می‌توان دریافت که امروزه بیتکوین و بلاکچین سال‌ها است (از سال 2008) که از یک پروژۀ ابتدایی، تبدیل به یک ارز اینترنتیِ شناخته شده و فناوری همه گیر و کاربردی شده است.

میزان پذیرش یا لیست شدن بیتکوین در صرافی‌های معتبر

بیت اِستَمْپ (Bitstamp) یکی از قدیمی ترین صرافی‌هایی است که امکان خرید و فروش بیتکوین در ازای دلار را فراهم نمود. به مرور زمان صرافی‌های دیگری به این منظور تاسیس شده‌اند که امروز بزرگترینِ آنها صرافی بایْنَنْس (Binance) است و تا زمان نگارش این گام!، معاملات بیتکوین با حجم بالایی در آن جریان دارد.

تحلیل فاندامنتال بررسی عملکرد گذشته بیتکوین از لحاظ سود دهی

در گام 4 دیدیم که طی ده سال اخیر، بیتکوین نسبت به سایر دارایی‌های مرسوم در بازارهای مالی از جمله اغلب ارزهای دیجیتال دیگر، بازده یا سود بیشتری به سرمایه‌گذاران بلند مدت خود داده است.

تحلیل فاندامنتال آینده بیتکوین و رقبای فعلی و رقبای احتمالی آن

همانطور که در گام 3 دیدیم، بلاکچین و بیتکوین نه تنها سال هاست امتحان خود را با موفقیت پشت سر گذاشته بلکه آیندۀ بلندمدت تر و روشنتری پیش روی خود دارد. اما از همان ابتدا که فناوری بلاکچین به دنیا معرفی شد، تیم‌های متشکل از برنامه نویسان و بازاریابان و سرمایه‌گذاران دیگر با بررسی مشخصات اعلام شده توسط ساتوشی ناکاموتو، اقدام به طراحی و توسعه بلاکچین‌های جدیدی نمودند که هر یک از آنها با ادعای پیشرفت یا اصلاحی روی بلاکچینِ بیتکوین، سعی در جذب مخاطب داشته‌اند. این موضوع تا همین امروز هم ادامه دارد و مطمئناً متوقف هم نخواهد شد. امروز بیش از صدها بلاکچین داریم که هر کدام رمزارز خودشان را دارند.

در تحلیل فاندامنتال بیتکوین متوجه می‌شویم که اغلب رقبای قدیمیِ بیتکوین سعی در رفع نقطه ضعفهای شناسایی شده در بلاکچینِ بیتکوین داشته‌اند. یکی از نقطه ضعف‌های بیتکون آن بود که در هر ثانیه می‌توانست تقریبا 9 تراکنش را تایید نماید. از نقطه ضعف‌های دیگر بیتکون عدم قابلیت توسعه پذیری یا فراگیری در مقیاس بالا (Scalability) است. یعنی اینکه اگر تعداد زیادی متقاضی سراسر دنیا همزمان بخواهند تراکنش‌هایی را به سمت بلاکچین روانه کنند، بلاکچین بیتکوین تعداد محدودی از آنها را می‌تواند پردازش نماید و بسیاری از تراکنش‌های دیگر، در صف طولانی (گاهی چندین روز!) قرار می‌گیرند یا خیلی راحت لغو و کنسل می‌گردند!

این نقیصه باعث شد که بعد از مدتی، گروهی از برنامه نویسان ایده‌ای نوآورانه را روی بلاکچین بیتکوین پیاده‌سازی کنند. لایْتْنینگ (Lightning) همان ایده است. لایتنینگ یک بلاکچین نیست بلکه ابزاری است که از طریق تجمیع تراکنش‌های کوچک و خرد در صفِ درخواستِ تاییدیه، کمک می‌کند هم تراکنش‌ها زودتر تایید گردند و هم صف‌های طولانی تشکیل نگردد. در حقیقت باعث افزایش فراگیری و مقیاس پذیری بلاکچین بیتکوین می‌گردد.

بلاکچین لایتکوین Litecoin با نماد LTC از جمله اولین رقبای بلاکچین بیتکوین بود که ادعا داشت سرعت انجام یک تراکنش در آن بیشتر از بلاکچین بیتکوین است. این ادعا نیز بعد از استفادۀ متخصصان و سپس عامۀ مردم، درست از آب درآمد! و رمزارز لایت کوین تا مدتها مخاطبان مختلفی را جذب خود نمود. می‌توانید میزان افزایش قیمت ارز دیجیتال لایتکوین را اینجا بررسی کنید:

همانطور که مشخص است، قیمت لایتکوین در روزهای اول معرفی (آگوست 2016) بسیار پایین بوده است (حدود 3.7 دلار) و بعد از آنکه توانست نظرها را به خود جلب کند تا قیمت حدود 227 دلار در دسامبر 2017 هم بالا رفت! البته به مرور و با مطالعه بیشتر در مورد رمزارزهای مختلف قدیمی خواهید دید که بیتکوین و اغلب رمزارزهای دارای مخاطب در دوره زمانیِ اشاره شده، شاهد افزایش قیمت بوده‌اند. این افزایش قیمت در اغلب رمزارزها ناشی از جو روانی مثبت بازار (Positive Market Sentiment) در آن زمان و البته در دوره‌هایی بعد از آن بوده است و در این شرایط خاص، رقابت رمزارزها بر سرِ سرعت رشد و میزان افزایش قیمت نسبت به سایرین است.

یکی دیگر از ارزهای دیجیتال قدیمی‌ای که ادعای متفاوتی داشت، ریپل Ripple با نماد XRP بود. با کمی تحقیق و تحلیل بنیادین در خصوص ریپل متوجه می‌شویم که این ارز دیجیتال در حقیقت شبکه‌ای است که تراکنش‌های بین المللی بین بانک‌ها و موسسات را با سرعتی بسیار بالاتر از سیستم تبادلات فعلی (سوئیفت SWIFT) و بدون محدودیت‌ها و تشریفات خاص آن و البته با کارمزدی کمتر از بیتکوین میسر می‌سازد. در طی سالیان اخیر، از تولد فناوری بلاکچین تا کنون، بلاکچین‌های جدید دیگری هم در رقابت با رمزارز بیتکوین ظهور کرده‌اند اما:

قرارداد هوشمند (Smart Contract)

به نظر من جذاب ترین و سرسخت ترین رقیب بیتکوین، اِتِریوم Ethereum با نماد اِتِر ETH می‌باشد. سرعت انجام تراکنش‌ها بر بستر اتریوم بسیار بالاتر و همراه با کارمزد بسیار پایینتر از بلاکچین بیتکوین می‌باشد. ولی ویژگی متفاوت و خلاقانۀ اتریوم این است که اتریوم نه تنها مثل بیتکوین بر پایۀ بلاکچینِ مخصوصِ خودش است بلکه این امکان را برای افراد و شرکت‌ها و نرم‌افزارها و حتی بازی‌های موبایلی و کامپیوتری فراهم می‌نماید که بر بستر بلاکچینِ اتریوم، برای خود یک ارز دیجیتال بسازند! یعنی علاوه بر اینکه افراد می‌توانند اتر ( ETH ) را به عنوان یک رمزارز بر بستر بلاکچین اتریوم جابجا نمایند، رمزارزهای دیگری نیز بر روی بلاکچین اتریوم قابلیت طراحی و ساخت و نقل و انتقال دارند.

اتریوم چگونه قرارداد هوشمند را امکان پذیر کرده است؟

با تحلیل فاندامنتال اتریوم متوجه می‌شویم که این رمزارز با توسعه و طراحیِ یک زبان سادۀ برنامه نویسی به نام سالیدیتی Solidity، اشخاص را قادر ساخته است که رمزارزی با نام و نماد دلخواه خود را خیلی ساده و سریع (ظرف چند دقیقه به شرط آشنایی کلی با زبان سالیدیتی) برنامه نویسی نمایند. به این کُد‌های برنامه نویسی شده توسط اشخاص، قرارداد هوشمند یا اِسمارْت کانتِرَکْت Smart Contract گفته می‌شود. چون در این کدها یا قراردادها، هر شخصی برای انجام تراکنش یا تایید آن یا نحوه یا میزان پرداخت کارمزد توسط کاربران (و خیلی موارد متنوع و دلخواه دیگر) شرایطی را قرار داده (همانند یک قرارداد) که به شکل خودکار و اتوماتیک (هوشمند) بین دو طرفِ یک تراکنش (فرستنده رمزارز و گیرنده رمزارز) اجرا می‌گردد. یعنی اشخاصی که این نوع رمزارزها را بین همدیگر جابجا می‌کنند تابعِ شرایطِ قراردادِ هوشمندِ همان رمزارزها هستند.

ضمناً به خاطر بسپارید که در بازار رمزارزها به چنین رمزارزهایی که با این روش ساخته می‌شوند، «توکِن Token» گفته می‌شود. در حقیقت، توکن یک نوع رمزارز است که بلاکچین اختصاصی ندارد و روی یک بلاکچین موجود، ساخته و میزبانی می‌گردد و به عبارت دیگر، میهمانهای بلاکچین‌های موجود هستند. از طرف دیگر، به رمزارزهایی که بلاکچین مخصوص به خود دارند نیز «کویْن Coin» می‌گویند. پس رمزارزهای بیتکوین (BTC) و لایتکوین (LTC) و اتریوم (ETH) همگی کوین به حساب می‌آیند.

چند نمونه از رمزارزهای معروفی که به شکل یک توکن بر بستر بلاکچین اتریوم طراحی و متولد شده‌اند عبارتند از:

• یونی‌سوآپ Uniswap با نماد UNI
• شیبا اینو Shiba Inu با نماد SHIB
• دیسِنْتْرالَند Decentraland با نماد MANA
• سَنْدباکْس Sandbox با نماد SAND

پس آگاه باشید که هر شخصی این توانایی را دارد که برای خودش یک توکن بسازد. متاسفانه امروزه اغلب افراد بدون توجه به مفاد قراردادهای توکن‌ها (قراردادهای هوشمند)، «بعضی» از این توکن‌ها را می‌خرند و هیچ وقت نمی‌توانند بفروشند!، زیرا در شرایط آن قرارداد هوشمند چنین بندی برنامه نویسی و کدنویسی نشده است! درست است که معمولاً افراد توانایی خواندن کدهای برنامه نویسی شده و درکِ ساز و کارِ دقیقِ قراردادهای هوشمندِ هر یک از توکن‌ها را ندارند اما با کمی جستجو و مطالعه در مورد هر توکن می‌توانید متوجه شوید که سرمایه‌گذاری در هر توکن چه میزان ریسک به همراه دارد. ضمناً در این خصوص می‌توانید از یک متخصص نیز راهنمایی بگیرید.

شاید برایتان جالب باشد که بدانید برای اتریوم با این همه خلاقیت و جذابیت، خیلی زود، رقبای جدیدی وارد بازار شده‌اند که همگی مانند اتریوم قابلیت میزبانی توکن از طریق قراردادهای هوشمند را دارند. معروف ترین و پر سر و صدا ترین آنها سولانا Solana با نماد SOL است که با نام «قاتل اتریوم» بر سر زبان‌ها افتاد. بررسی در مورد بلاکچین سولانا و مزایای آن نسبت به اتریوم را به شما می‌سپارم. البته تنهایتان نمی گذارم چون اینجا مطلبی در مورد ارز دیجیتال سولانا برایتان آماده کرده‌ام. البته در همین حین که سولانا طی یک سال اخیر درگیر چهار بار توقف کاملِ بلاکچین خودش بوده است، «قاتل سولانا» یعنی رمزارز اپتوس با نماد APT  هم از راه رسیده و بسیار هم گرد و خاک کرده است! همانطور که می‌بینید بازار رقابت در این حوزه بسیار داغ است. اشخاص، پروژه‌ها و شرکت‌ها می‌توانند توکن‌های مورد نظر خود را به جای اتریوم، روی یکی از بلاکچین‌های رقیبِ اتریوم بسازند. چند نمونه از این بلاکچین‌ها به قرار زیر است:

• سولانا که به قاتل اترویم معروف است
• اَپتوس، تازه واردی که به قاتل سولانا معروف شده است!
• آوالانچ
• بایننس اسمارت چین
• بایننس بیکن چین

حال با وجود این همه رقیب برای بیت‌کوین و با انقلابی که اتریوم در دنیای کریپتو داشته است، به نظر شما جایگاه بیتکوین کجاست؟

امروزه بیتکوین تنها یک ابزار مالی اینترنتی جهت نقل و انتقال سریع و بدون واسطه نیست بلکه تبدیل به محلی برای ذخیره ارزش نیز شده است. همانند طلا در دنیای واقعی. همانطور که مردم جهان برای حفظ ارزش پول و سرمایۀ خود اقدام به خرید و نگهداری طلا یا نقره می‌کنند، در دنیای ارزهای دیجیتال نیز افراد و شرکت‌های بزرگ اقدام به جمع آوری بیتکوین برای حفظ ارزش سرمایۀ خود می‌نمایند. دلیلش را در گام 6 آموزش خواهم داد.

بنابراین به نظرم بیتکوین را باید در یک کلاسِ دیگر از دارایی‌ها طبقه‌بندی کنیم نه فقط در کلاسِ یک ارز.

تحلیل فاندامنتال بیانیۀ تیم پروژه یا سپیدنامه بیتکوین

معمولاً تمام ویژگی‌های فنی و اقتصادی در خصوص هر رمزارز چه از جنس کوین باشد چه از جنس توکن، در قالب یک فایل یا یک وبسایت یا حداقل یک صفحه از یک وبسایت در اختیار عموم مردم قرار می‌گیرد. امروزه هر پروژه برای خود یک وب‌سایت دارد تا بتواند بیانیۀ مربوط به آغاز به کار پروژۀ خود و ویژگی‌های رمزارز مربوطه را اطلاع رسانی نماید. در بازار کریپتو به این بیانیه سپیدنامه یا وایْت پِیْپِر White Paper می‌گویند.

هنوز استانداردی برای نوشتن یا انتشار یک سپیدنامه تدوین نشده اما به طور کلی اطلاعات زیر را می‌توان در اغلب سپیدنامه‌ها پیدا کرد:

• فناوریِ زیربناییِ رمزارز
• تیم یا گروه یا شرکت توسعه‌دهنده یا خالقِ رمزارز
• مشکلی که رمزارز می‌خواهد آن را حل کند
• میزان خلاقیت و نوآوریِ راه حل ارائه شده
• مزایای رمزارز نسبت به رقبای مشابه
• نقشۀ راه تیم پروژه (Roadmap)
• اقتصاد توکن یا توکنومیکس (Tokenomics)

همانطور که می‌بینید، پاسخ اغلب سوالات مهم در مسیر تحلیل بنیادین در وایت پیپر آمده است. در نتیجه با مطالعه دقیق سپیدنامه، سرعتِ تحلیل فاندامنتال را بالا می‌برید. اما این را هم در نظر بگیرید که هیچ ماست بندی نمی گوید ماست من ترش است! چیزی که معمولاً در سپیدنامه‌ها دیده می‌شود، نوآوری‌های خلاقانه و بزرگ همراه با تصویری از آیندۀ موفق برای پروژه و سرمایه‌گذاران است. اما شما با گذراندن 21گام می‌توانید بسیار هوشمندانه این ادعا‌ها را در طول حیات رمزارز از روز اولِ پیدایش تا امروز بررسی کنید و صحت و دقتِ ادعاهای روز اولِ این رمزارزها را نسبت به آنچه اکنون اتفاق افتاده است بسنجید.

در خصوص رمزارزهایی که هنوز راه‌اندازی نشده‌اند یا چند هفته‌ای نیست که از عمرشان می‌گذرد و فقط با ارائه یک وایت پیپرِ جذاب در یک وبسایتِ جذاب و با تیمی از افرادِ خندان و به ظاهر متخصص و دارای رزومه‌ها و سوابق کاریِ عالی، سعی در تشویق شما به خرید آن رمزارز و سرمایه‌گذاری در آن پروژه دارند، بسیار مراقب باشید.مهدی بیک محمد لو

یکی از وب‌سایت‌های مرجع که ما را در تحلیل فاندامنتال بسیار کمک می‌کند وبسایت کوین مارکِت کَپ CoinMarketCap.com است. در این وبسایت می‌توانیم آدرس رسمی وبسایتِ رمزارزها و حتی لینک مستقیمِ سپیدنامۀ مربوط به هر ارز دیجیتال را پیدا کنیم. در قسمت جستجوی این وب‌سایت (علامت ذره بین) نام رمزارز مد نظر را بنویسید (به طور مثال Bitcoin) و منتظر بمانید تا یک لیست ظاهر شود. سپس از لیستِ ظاهر شده روی نام رمزارز مد نظر می‌زنید و به صفحه مربوط به آن رمزارز می‌روید:

در صفحه مربوط به هر رمزارز معمولا می‌توانید اطلاعات بسیار خوبی در مورد آن رمزارز پیدا کنید. در این گام، به دنبال لینکی به وب‌سایت رسمی و سپیدنامه هر رمزارز هستیم. کمی پایینتر از نام، نماد و قیمت رمزارز، سطر و قسمتی با عنوان Links وجود دارد. روی علامت فلش کوچک سمت راست این سطر یا قسمت می‌زنیم تا یک صفحه جدید حاوی لینک‌ها و آدرس‌های مدنظرمان ظاهر شود. حالا با زدن روی آدرس وبسایت (در این مثال: bitcoin.org) به وبسایت رسمی رمزارز می‌رویم. یا با زدن روی عبارت Whitepaper به سمت فایل یا صفحه مربوط به سپیدنامۀ رمزارز هدایت می‌شویم.

دقت داشته باشید که ممکن است لینک فایل یا صفحه سپیدنامۀ برخی از رمزارزها در وبسایت کوین مارکت کپ قدیمی باشد و شما را به سمت وایت پیپر هدایت نکند. در این صورت می‌بایست ابتدا وارد وب‌سایت رمزارز شده و در آنجا به دنبال لینکی برای مشاهده یا دانلود فایل سپیدنامه باشید.

برای مثال، سپیدنامه بیتکون به زبان‌های مختلف از جمله فارسی در وب‌سایت رسمی‌اش یعنی Bitcoin.org و از طریق لینک‌های زیر قابل دانلود می‌باشد:

https://bitcoin.org/en/bitcoin-paper

https://bitcoin.org/files/bitcoin-paper/bitcoin_fa.pdf

نقشۀ راه در تحلیل فاندامنتال بیتکوین

یکی از موارد بسیار مهمی که در تحلیل فاندامنتال باید به آن دقت کنیم، نقشۀ راه یا مسیری است که پروژۀ یک رمزارز طی کرده یا می‌خواهد طی کند تا به اهداف تعیین شده در آن دست یابد. این نقشه راه معمولاً با یک برنامه زمانبندی و نقاط هدف (Milestone) همراه است. این برنامه‌ها معمولا در بازه‌های زمانی سه ماهه (Quarter) دسته بندی شده‌اند. سه ماهۀ اول سال، سه ماهۀ دوم سال و…

نقشه راه هر ارز دیجیتال معمولاً در وب‌سایت یا در سپیدنامۀ آن آمده است.

قسمتی از نقشه راه بیتکوین به این صورت بوده است:

میزان و کیفیت عملیاتی شدن و تحقق وعده‌های عنوان شده در نقشه راه بیتکوین

یکی از نکات بسیار مهمی که باید در تحلیل فاندامنتال به آن دقت شود این است که آیا وعده‌ها و ادعاهایی که در وبسایت و مخصوصاً نقشه راه رمزارز آورده شده، محقق و عملیاتی شده یا خیر. و اگر محقق و عملیاتی شده، آیا در زمان تعیین شده و با کیفیتی مطلوب و موفقیت آمیز بوده یا فقط جهت یک نمایشِ ظاهری به سرمایه‌گذاران، چند کار کوچک و بی تاثیر انجام شده است.

نقشه راه بیت‌کوین تماماً محقق شده و سپس هر کدام از تغییرات زیربنایی که در بلاکچین بیتکوین برنامه‌ریزی شده بود، در عمل آزموده شده و امروز بلاکچین بیتکوین با ویژگی‌های به روز شده نسبت به سال 2008 بدون مشکلات فنی در حال فعالیت و توسعه است. این نشان می‌دهد که:

1. تیم فنیِ پشتیبان نرم‌افزار بیتکوین فعال و در حال نظارت است.
2. نرم‌افزار بیتکون در حال به روزرسانی مداوم است.
3. برنامه های نقشه راه بیتکوین در حال تحقق است.
4. کیفیت اجرای برنامه‌های محقق شده هم مطلوب است.

به روزرسانیِ «عرضه محدود برای بیت‌کوین» در تاریخ مارس 2014 را ملاحظه کردید؟ یک ایراد فنی (باگ) در کدهای برنامۀ بیتکوین پیدا شده بود که بلافاصله رفع گردید. این یک مثال ساده از نظارت و رفع عیب (Debugging) و فعال بودن جامعۀ استفاده‌کننده و توسعه دهندۀ یک ارز دیجیتال است. در این سپیدنامه منظور از BIP همان Bitcoin Improvement Proposals یا پیشنهادات بهبود بیتکوین می‌باشد. اگر علاقه داشتید که سایر پیشنهادات بهبود بیتکوین را مطالعه کنید نگاهی به لینک زیر از گیت هاب رسمی بیتکوین بیندازید:

https://github.com/bitcoin/bips

تحلیل بیتکوین از لحاظ رشد جامعه

جامعۀ یک رمزارز (Community)، همان اشخاص یا شرکت‌ها یا کشورهایی هستند که:

• از یک رمزارز استقبال می‌کنند (چه با دنبال کردن وبسایت یا صفحات یک رمزارز در شبکه‌های اجتماعی و چه از طریق گفتگو و بحث و انتشار مطلب در مورد آن در دنیای مجازی و واقعی).
• از آن رمزارز استفاده می‌نمایند.
• به توسعه نرم‌افزاری آن رمزارز کمک می‌کنند.
• نگهداری و پشتیبانی از شبکه سخت‌افزاری رمزارز را بر عهده می‌گیرند.
• از طریق آن رمزارز به شکل مستقیم یا غیر مستقیم درآمدزایی یا کارآفرینی می‌کنند.
• آن رمزارز را معامله می‌کنند.
• آن رمزارز را در کیف پول خود نگهداری می‌کنند (Holder / Hodler).

به شکل کلی، جامعۀ یک رمزارز تمام افرادی هستند که به نوعی با آن رمزارز در ارتباط هستند. بی شک بیتکوین بزرگترین جامعه را در بازار ارزهای دیجیتال دارد. شاید به سادگی نتوان آمار دقیقی از ضریب نفوذ بیتکوین میان مردم دنیا به دست آورد اما همینکه از بین بیش از 24000 رمزارز (مجموع تعداد کوین‌ها و توکن‌های لیست شده در سایت CoinMarketCap.com) اولین رمزارزی که به ذهن افرادِ فعال در بازار یا خارج از بازار خطور می‌کند، بیتکوین است، خود نشان از فراگیری این رمزارز دارد. از طرف دیگر با بررسی تعداد کیف پول‌هایی که بیتکون را نگهداری می‌کنند نیز می‌توان یک مقیاس خوب برای مقایسه جامعه بیتکوین و رمزارزهای دیگر به دست آورد.

در تحلیل فاندامنتال، تعداد دنبال کنندگان (فالوئِرهای) صفحات رسمی رمزارزها هم می‌تواند معیاری برای مقایسه جامعه رمزارزها با یکدیگر باشد. البته برخی از پروژه‌ها و رمزارزهای ناشناخته یا کمتر شناخته شده ممکن است دنبال کنندگان مجازی یا خریداری شده داشته باشند که باید در مورد آنها بسیار هوشیار بود. آدرس صفحات شبکه‌های اجتماعی رمزارزها نیز معمولا در وبسایت CoinMarketCap.com و در همان صفحه مربوط به آدرس وبسایت اما در قسمت Community لیست شده است.

بد نیست بدانید که اغلب پروژه‌های رمزارزی در شبکه‌های اجتماعی زیر فعالیت دارند (به ترتیب اولویت):

• توییتر Twitter.com
• رِدیت Reddit.com
• دیسکورد Discord.com
• اینستاگرام Instagram.com
• مدیوم Medium.com

تیم‌های توسعه‌دهنده نرم‌افزار رمزارزها هم در یک جا و آن هم گیت هاب Github در حال فعالیت و به‌روزرسانی و عیب‌یابی و رفع عیب از پروژه‌های خود هستند. برای نمونه، آدرس صفحه گیت هاب بیتکوین و گیت هاب سولانا را برایتان لیست کردم:

https://github.com/bitcoin/bitcoin

https://github.com/solana-labs

ردیت بیتکوین با حدود 4 میلیون و 700 هزار عضو و دیسکورد سولانا با حدود 135 هزار عضو را هم اینجا بررسی نمائید:

https://reddit.com/r/bitcoin

https://discord.com/invite/pquxPsq

تحلیلِ آن چِین On-Chain Analysis

به نظر من مهمترین ابزار در تحلیل فاندامنتال، تحقیق و مطالعه است. اما برخی ابزارهای کمکی نظیر تحلیلِ آن چِین ( On-Chain Analysis ) نیز می‌تواند به شما در بررسی رفتار و پویاییِ یک رمزارز کمک کند. همانطور که از نامش پیداست، در تحلیل آنچین یا درون‌زنجیره‌ای عموماً به بررسی تراکنش‌های شاخص هر رمزارز در بلاکچین و توزیع و موجودی آن رمزارز در کیف پول‌های مختلف و بسیاری موارد دیگر می‌پردازیم که از زنجیره بلوکی هر رمزارز قابل استخراج می‌باشد. وبسایتهایی نظیر IntoTheBlock در این زمینه خدمات و داده‌های رایگان و پولی متنوعی در اختیار کاربرانشان قرار می‌دهند. پیشنهاد می‌کنم ابتدا تمام 21 گام آموزشی این وب‌سایت را مطالعه نمائید و پس از مسلط شدن روی آنها، از تحلیل آن چین نیز استفاده نمائید.

بررسی سبد شرکت‌های بزرگ

نمی‌توان با قاطعیت گفت که هر رمزارزی که در پورتفوی شرکت‌های سرمایه‌گذار بزرگ وجود دارد لزوماً رمزارز آینده دار یا موفقی است زیرا هیچ کس از آینده این پروژه‌ها خبر ندارد و ضمناً هر شرکت سرمایه‌گذاری مطابق استراتژی و برنامه خود، پروژه‌ها را از لحاظ فاندامنتال، تحلیل می‌کند و این سیاست‌ها ممکن است با دیدگاه‌های ما برای سرمایه‌گذاری کاملاً متفاوت باشند. برای نمونه، ممکن است یک شرکت سرمایه‌گذار، دیدگاه بلندمدت 5 ساله برای سرمایه‌گذاری داشته باشد و ما این دیدگاه را نداشته باشیم و بخواهیم نهایتاً یک‌ساله یا حتی شش‌ماهه سرمایه‌گذاری کنیم.

اما درهرحال با توجه به اینکه شرکت‌های سرمایه‌گذار همواره سعی می‌کنند رضایت هیات مدیره و سهامداران خود را جلب کنند، به احتمال زیاد قبل از انتخاب هر رمزارزی، تحقیقات و تحلیل‌های فاندامنتال بسیاری را انجام می‌دهند و ما از این بابت تا حدودی می‌توانیم روی تحلیل آنها حساب کنیم مخصوصاً اگر رمزارز مورد نظر را در سبد سرمایه‌گذاری چند شرکت مختلف ببینیم.

 

تمام تحلیل‌های فاندامنتال این گام را می‌توانید هنگام تحلیل رمزارز دلخواه خود استفاده و با تحلیل رمزارزهای دیگر مقایسه نمائید تا بتوانید در انتخاب ارز دیجیتال مورد نظر یا مناسب سرمایه‌گذاری، تصمیم آگاهانه تری بگیرید.

در گام 6 و گام 7 به بررسی جزئی تر اقتصاد توکن یا توکنومیکس و مبحث عرضه و تقاضا در یک رمزارز می‌پردازیم.